Ranijih godina pojava karinoma bila je česta pojava populaciji starijoj od 60 godina, međutim danas sve češće karcinomi pogađaju mlađe osobe, a genetička predispozicija ima važnu ulogu u nastanku pored brojnih faktora
Tumor se danas smatra patološkim stanjem sa genetičkom komponentom koji se javlja kada je rast ćelija van kontrole. Ćelije našeg tela primaju signale koji im govore kada da rastu ili da se umnožavaju i kada da to prestane jer svaka ćelija našeg organizma ima svoj životni vek. Kod tumora, ćelije ne reaguju na te kontrolne signale i rastu i umnožavaju se abnormalno, šireći se u različite delove tela, a sve zbog promena u njihovoj DNK. Promene koje dovode do štetnih izmena kontrolnih procesa u ćelijama zovu se mutacije. Kada je gen zahvaćen mutacijom zbog različitih uzroka (bioloških, hemijskih i fizičkih), informacija prema ćelijama neće biti adekvatna.
Uloga BRCA 1 i BRCA2 gena:
BRCA geni (BRCA1 i BRCA2) su geni koji igraju ključnu ulogu u popravljanju oštećene DNK i održavanju stabilnosti genoma. Oni su tumor-supresorski geni, što znači da pomažu u sprečavanju nekontrolisanog rasta ćelija koje mogu dovesti do nastanka karcinoma. Mutacije u ovim genima mogu značajno povećati rizik od razvoja određenih tipova raka, najčešće raka dojke i jajnika, pankresa, melanoma.
Da li je kancer nasledan?
Karcinom podrazumeva patološko stanje uglavnom uzorkovano multiplim faktorima (način života,dijeta,razni agensi) ali i genetičkim rizikom okoline. Zato kažemo da postoje tumori koji se nazivaju familijarni, kada su oboleli od kancera bliski rođaci. U tom slučaju štetnu promenu tzv. Mutaciju nasleđujemo od roditelja.
Razumevanje i testiranje ovih gena su od velikog značaja za prevenciju i lečenje karcinoma.
Kada je potrebno ispitati naslednu predispoziciju za karcinom dojke i jajnika?
- Primarni kancer dojke kod istog pacijenta
- Bilaterarni kancer dojke
- Kancer dojke kod muškaraca
- Kancer ovarijuma kod članova porodice
- Kancer dojke i ovarijuma dijagnostifikovan kod iste osobe
- Tri ili više slučajeva kancera dojke, ovarijuma i/ili pankreasa u porodici
- Nekoliko članova porodice (sa iste strane) sa kancerom dojke ili kancerom drugog tipa
- Kancer kod nekoliko članova porodice kroz više generacija
- U porodici poznata mutacija gena koji su povezani sa kancerom dojke/ovarijuma
- Pojava karcinoma pre 45. godine života
Sada postoje OncoScreen testovi predispozicije kojima otkrivamo da li postoji genetička predispozicija tj. da li imate veći rizik za nastanak tumora u odnosu na opštu populaciju. Testiranje se naročito preporučuje u situacijama kada u porodici postoje oboleli od karcinoma dojke i jajnika, karcinoma debelog creva, prostate, pankreasa…Time se omogućava rano otkrivanje karcinoma kada je još uvek moguće izlečenje.
Pored testova predispozicije za razvoj karcinoma, kod već obolelih postoji mogućnost da se iz venske krvi otkrije prisustvo slobodne tumorske DNK – što nam daje i dodatne terapijske opcije a to je personalizovano lečenje pacijenta prema genetici tumora.
Za sve konsultacije i zakazivanje termina javiti se ordinaciji Medicus putem telefona 069- 55 67 161 Više o genetičkom testiranju možete pročitati na https://medsolution.rs/onkogenetika/
